Diyette SIFIR ATIK

Farkında olmadan her geçen gün ihtiyaçlarımızı karşılamak için dünyanın kirlenmesinde bizim de bir payımız oluyor. Tüketeceğimiz ürünleri satın alırken o ürünün hammadde halinden, işlenip bize ulaştığı ve ardından atık olarak atıldığı süre boyunca oluşan sera gazını hesaba katmıyoruz. Sera gazları, atmosferin ısınmasında rol alan bir gazdır ve son zamanlarda sıklıkla gündeme gelen ‘karbon ayak izi’ terimi üretilen sera gazı miktarını tanımlamak için kullanılır. Aklımıza şuanda gelen bir çok şey aslında karbon ayak izine sahiptir. Elektrik, doğalgaz, yiyecek içecekler, kıyafetler ve birçok ürünü içinde bulundurur.

Peki, karbon ayak izi üretimine katkıda bulunduğun evsel atık miktarını biliyor musun?

Son raporla göre yılda 1,3 milyar ton evsel atık miktarının 2025’te 2,2 milyar tona ulaşması bekleniyor. Her yıl ülkemizde yaklaşık 6 milyon tondan fazla evsel atık çöpe gidiyor ve 2018 yılı TÜİK verilerine göre kişi başı sera gazı salınımının kişi başına 6,4 ton düşüyor.

Karbon salınımını ve israfı oldukça minimum düzeye düşürebilmek için son zamanlarda adından sık sık bahsedilen ‘sıfır atık’ bir çözüm olmayı hedefler. İsrafın ortadan kalkabilmesi için yol gösterici bir ilkedir.

Bizler ne yapabiliriz?

Sizin için atıksız diyet önerilerini derledik okumadan geçmeyin;

• 1 haftalık alışveriş listende son kullanma tarihi en geç olan paketi değil en yakın olan paketi alırsan kendin için ve ekolojik sistem için güzel bir adım atmış olursun
• Süt, peynir kaç gün dayanır? Yumurta ne zaman bozulmuş sayılır? Gerektiği kadar almasını öğrenmelisin.
• İsrafı önlemek, iyi malzemeyi doğru zamanda tüketmek için nasıl saklamak gerektiğini ve raf ömürlerini incelemeyi unutmayalım!
• Kullandığın yeşilliklerin sap ve köklerini yemeklere veya çorbalara atabilirsin. Kerevizin sapını çorbalara ekleyebilir, ıspanak kökünden zeytinyağlı yemek yapabilir yada ıspanak yemeğine de ekleyebilirsin.
• Solmakta olan yeşillikler ile bir sebze mücveri yapabilir veya omletlere ekleyebilirsin, suda kaynatarak ödem problemi yaşıyorsan içebilirsin.
• Limonun suyunu kullandıktan sonra kalan kabukları rendeleyip buzluğuna atarak tariflerinde keyifle kullanabilirsin.
• Patateslerin elmaların kabuklarını çöpe atmak yerine elmaları fırında kurutarak çıtır elma, patates kabuklarını zeytinyağlayıp baharatlayarak fırına attıktan sonra cips elde edebilirsin.
• Son kullanma tarihi geçmiş sütten lor peyniri yapabilirsin. Sütü ocakta kaynatıp kestirdikten sonra tuz ekleyin ve ılımasını bekleyin, ardından 3-4 damla limon suyu ilave ederek bir tülbent ile sarın 2-3 saat beklettikten ve iyice süzüldükten sonra tazecik lor peyniriniz yemeye hazır hale gelir afiyet olsun.
• Tazeliğini kaybetmiş meyveleri atmak yerine küçük küçük doğrayarak dondurucuya atıp sonrasında smoothielere veya keklere ekleyebilirsin.
• Bayatlamış ekmekleri küp küp kesip fırınladıktan sonra çorbaların içine kıtır ekmek olarak veya köfte içi olarak kullanabilirsin.
• Kendi yoğurdunu kendin mayalayarak işe koyulabilirsin böylece sadece 1 hafta içinde bitirdiğin o plastik yoğurt kabını çevreye bırakmamış olacaksın.

FAYDASI KABUĞUNDA; Son olarak israfı önlemek ve sürdürülebilir kılmak için mutfağında kullanacağın küçük tüyolar bırakıyorum sana;

• Sebze kabuklarıyla zeytinyağlı yapmayı deneyabilirsin!
• Domates kabuklarını kurutarak ve baharat olarak kullanabilirsin!
• Elma kabuğunu soyuyorsan eğer buzluğa at ve sonrasında smoothielerine kullan!
• Ayva kabuğunu da kaynatarak bitki çayını lezzetlendirebilirsin unutma :)

Sıfır atık ekonomi, çevre ve toplum için en iyi çözümdür hadi sen de mutfağında bu ve benzeri önerileri uygulayarak üzerine düşen görevi yap!